Eskişehir'de haciz işlemleri ve icra süreçlerinde profesyonel destek almak için Eskişehir Avukat Emrecan Aykut olarak yanınızdayım.
Haciz Nedir?
Haciz, borçlunun malları üzerinde devlet gücü ile el konulmasıdır. Bu işlem, alacaklının alacağını tahsil etmek amacıyla yapılır ve borçlunun mallarının satışa hazırlanmasını sağlar.
Haciz, icra takibinin en kritik aşamalarından biridir. Bu aşamada borçlunun mal varlığı tespit edilir ve alacak miktarı kadar mal üzerine el konulur.
Hacizin temel özellikleri devlet gücü ile yapılması, belirli prosedür gerektirmesi, sınırlı kapsamda uygulanması ve hukuki korunma sağlaması şeklinde özetlenebilir. Bu özellikler hacizin meşruiyetini ve etkinliğini garanti eder.
Hacizin amacı alacağın tahsili, malların muhafazası, satış hazırlığı ve borçlu disiplini sağlamaktır. Bu amaçlar ticari güvenin ve hukuki düzenin korunmasına hizmet eder.
2025 yılında haciz işlemleri büyük ölçüde modernleştirildi. Dijital mal tespiti, elektronik haciz sistemi ve online satış platformları kullanılmaya başlandı.
Haciz Türleri
Haciz, farklı mal türlerine göre çeşitlilik gösterir.
Taşınır mal haczi ev eşyaları, araçlar, altın ve değerli eşyalar ile envanter ve stok gibi malları kapsar. Bu tür haciz en yaygın uygulanan haciz türüdür ve hızlı sonuç verir.
Taşınmaz mal haczi arsa ve evler, iş yerleri, tarım arazileri ve inşaat halindeki yapıları içerir. Bu haciz türü daha uzun süreçli olmasına rağmen yüksek değerli malları kapsar.
Alacak haczi banka hesapları, maaş ve ücret, kira gelirleri ve sigorta tazminatlarını kapsar. Bu yöntem etkili tahsilat sağlar ve modern dönemde sık kullanılır.
Pay haczi şirket payları, ortaklık hakları, menkul kıymetler ve yatırım fonlarını içerir. Bu haciz türü özellikle ticari işletmelerde önemlidir.
Fikri haklar haczi telif hakları, patent hakları, marka hakları ve lisans gelirlerini kapsar. Bu modern haciz türü giderek yaygınlaşmaktadır.
Her haciz türünün kendine özgü prosedürü vardır.
Haciz Prosedürü
Haciz işlemi belirli aşamalardan geçer.
Haciz kararı aşamasında icra müdürü kararı alınır, haciz emri çıkarılır, yetkili memur atanır ve tarih belirlenir. Bu aşama hacizin hukuki temelini oluşturur.
Mal araştırması sürecinde borçlunun malları tespit edilir, değer takdiri yapılır, hacze uygunluk kontrol edilir ve öncelik sıralaması belirlenir. Bu aşama hacizin etkinliği için kritiktir.
Haciz uygulaması mahallinde haciz yapılması, haciz tutanağının tutulması, tebligat işleminin gerçekleştirilmesi ve malların muhafaza altına alınması ile gerçekleşir. Bu aşama fiziki uygulama aşamasıdır.
Değerleme sürecinde ekspertiz yapılır, satış değeri belirlenir, rapor hazırlanır ve onay süreci tamamlanır. Bu aşama adil fiyat tespiti için önemlidir.
Satış hazırlığı artırma ilanının verilmesi, satış şartlarının belirlenmesi, garanti bedelinin tespit edilmesi ve satış tarihinin planlanması ile yapılır. Bu aşama satışın başarısını etkiler.
Prosedür dikkatli takip edilmelidir.
Hacze Meydan Vermeyen Mallar
Bazı mallar kanun gereği haczedilemez.
Temel yaşam ihtiyaçları kapsamında 2 aylık gıda maddesi, mevsimlik giyim eşyaları, yakacak madde (kışlık) ve temel ev eşyaları korunur. Bu koruma insani yaşam standardını garanti eder.
Mesleki araçlar kategorisinde iş araçları ve gereçleri, mesleki kitap ve belgeler, bilgisayar ve yazılım ile ticari araçlar (sınırlı) haczedilemez. Bu koruma meslek icrasını güvence altına alır.
Kişisel eşyalar olarak günlük giyim eşyaları, kişisel kullanım eşyaları, hatıra değeri olan eşyalar ve dini objeler korunur. Bu koruma kişi onurunu gözetir.
Sosyal güvenlik ödemeleri kapsamında emekli maaşları (kısmen), malüllük aylıkları, dul ve yetim aylıkları ile sosyal yardım ödemeleri haczedilemez. Bu koruma sosyal güvenliği sağlar.
2025 güncel muafiyet tutarları ev eşyası için 75.000 TL'ye kadar, mesleki araçlar için 100.000 TL'ye kadar, motorlu araç için 200.000 TL'ye kadar ve nakit para için 20.000 TL'ye kadar belirlenmiştir.
Bu korumalar çok önemlidir.
Taşınır Mal Haczi
Taşınır mal haczi en yaygın haciz türüdür.
Hacze konu mallar mobilya ve ev eşyaları, elektronik cihazlar, araçlar ile altın ve mücevher şeklinde sıralanabilir. Bu mallar günlük yaşamda sık karşılaşılan değerli eşyalardır.
Haciz prosedürü mahallinde haciz yapılması, mal tespit tutanağının tutulması, fotoğraflama işlemi ve mühürleme ile gerçekleşir. Bu süreç şeffaf ve dokümanlı şekilde yürütülür.
Muhafaza şekilleri yerinde muhafaza, depoya kaldırma, üçüncü kişiye emanet veya satış yerine nakil olarak çeşitlilik gösterir. Seçilen yöntem malın özelliğine göre belirlenir.
Değerleme ekspertiz raporu hazırlanması, piyasa değeri araştırılması, amortisman hesaplanması ve net satış değerinin belirlenmesi ile yapılır. Bu süreç adil fiyat tespiti için kritiktir.
Satış şekli açık artırma, kapalı zarf usulü, pazarlık usulü veya toplu satış olarak uygulanabilir. En uygun yöntem malın niteliğine göre seçilir.
Taşınır mal haczi hızlı işlem gerektirir.
Taşınmaz Mal Haczi
Taşınmaz mal haczi özel prosedürler gerektirir.
Hacze konu taşınmazlar konut ve arsalar, iş yerleri ve mağazalar, tarım arazileri ile inşaat halindeki yapıları kapsar. Bu mallar genellikle yüksek değerli varlıklardır.
Haciz prosedürü tapu sicilinden araştırma yapılması, mahallinde inceleme gerçekleştirilmesi, haciz şerhinin konulması ve tebligat işleminin yapılması ile tamamlanır. Bu süreç detaylı inceleme gerektirir.
Özel durumlar aile konutu koruması, müşterek mülkiyet, ipotek varlığı ve kiracı haklarını içerir. Bu durumlar haciz sürecini etkileyebilir ve özel değerlendirme gerektirir.
Değerleme süreci gayrimenkul ekspertizi yapılması, emsal değer araştırılması, imar durumu kontrol edilmesi ve net satış değerinin belirlenmesi ile gerçekleşir. Bu süreç uzman bilgi gerektirir.
Satış prosedürü artırma ilanının 30 gün önceden verilmesi, ilk artırma yapılması, ikinci artırma düzenlenmesi ve gerekirse üçüncü artırma gerçekleştirilmesi ile yapılır.
Taşınmaz haczi uzun süreçli işlemdir.
Alacak Haczi
Alacak haczi, üçüncü kişiler nezdindeki alacakları kapsar.
Hacze konu alacaklar banka hesapları, maaş ve ücretler, kira gelirleri ile sigorta tazminatlarını içerir. Bu alacaklar düzenli gelir kaynakları olduğu için etkili tahsilat sağlar.
Banka hesabı haczi bankalara haciz bildirimi gönderilmesi, hesap dondurulması, bakiye tespiti ve para transferi ile gerçekleşir. Bu işlem hızlı ve etkili sonuç verir.
Maaş haczi işverene bildirim gönderilmesi, hacizli miktar hesaplanması, aylık kesinti yapılması ve borç bitimi ile sonuçlanır. Bu yöntem düzenli tahsilat sağlar.
Maaş haczi limitleri kapsamında asgari ücret korunur, net maaşın 1/4'ü haczedilebilir, aile yükü indirimi uygulanır ve özel koruma halleri değerlendirilir. Bu sınırlar sosyal adaleti gözetir.
Alacak haczi süreci üçüncü kişiye bildirim gönderilmesi, beyan alınması, haciz uygulanması ve tahsilat yapılması aşamalarından oluşur.
Alacak haczi etkili tahsilat yöntemidir.
Haciz İtirazları
Borçlu, hacize karşı itiraz edebilir.
İtiraz türleri hacizin kaldırılması, haciz sırasına itiraz, değerleme itirazı ve usul hatası itirazı şeklinde çeşitlilik gösterir. Her itiraz türü farklı gerekçelere dayanır.
İtiraz sebepleri hacze meydan vermeyen mal bulunması, yanlış değerleme yapılması, usul hatası işlenmesi ve üçüncü kişi malının haczedilmesi olarak belirlenir. Bu sebepler itirazın temelini oluşturur.
İtiraz prosedürü icra müdürüne başvuru yapılması, yazılı dilekçe verilmesi, delil sunulması ve karşı görüş alınması ile gerçekleşir. Bu süreç hukuki hakların kullanılmasını sağlar.
İtiraz süresi hacizden itibaren 7 gün, öğrenmeden itibaren 7 gün olarak belirlenmiştir. Bu süre kesin olup geç başvuru red edilir.
İtiraz sonuçları hacizin kaldırılması, hacizin devamı, kısmi kabul veya mahkeme yolu ile sonuçlanabilir. Bu sonuçlar itirazın gerekçesine göre değişir.
İtiraz hakları etkin kullanılmalıdır.
Hacizli Malların Satışı
Hacizli mallar belirli usullerle satılır.
Satış usulleri açık artırma, kapalı zarf usulü, pazarlık usulü ve elektronik satış şeklinde çeşitlilik gösterir. Her usul farklı durumlar için uygundur.
Açık artırma 15-30 gün ilan süresi, satış yeri ve zamanının belirlenmesi, %10-20 garanti bedeli ve en yüksek teklifin kabul edilmesi ile gerçekleşir. Bu usul şeffaf ve adil rekabet sağlar.
Satış şartları peşin ödeme, garanti bedeli, satış bedelinin tamamlanması ve teslim işlemleri ile belirlenir. Bu şartlar satışın güvenliğini garanti eder.
Satışın iptali usul hatası, değer kaybı, hile ve aldatma ile kanuni engeller durumunda mümkündür. Bu durumlar satışın geçerliliğini etkiler.
Satış gelirinin paylaşımı icra masrafları, alacaklı hakları, rehinli alacaklar ve borçluya iade şeklinde yapılır. Bu paylaşım hukuki sıralamaya göre gerçekleşir.
Satış prosedürü şeffaf olmalıdır.
Elektronik Haciz Sistemi
2025 yılında elektronik haciz sistemi devreye girdi ve süreçleri büyük ölçüde modernize etti.
E-haciz süreci online başvuru, dijital belge yönetimi, elektronik tebligat ve mobil takip imkanları sunuyor. Bu sistem hem borçlu hem de alacaklı için süreçleri hızlandırıyor.
Dijital belge yönetimi haciz tutanakları, değerleme raporları, satış ilanları ve ödeme belgelerinin elektronik ortamda saklanmasını sağlıyor. Bu sistem belgelere erişimi kolaylaştırıyor.
Online satış platformu internet üzerinden artırma, 7/24 erişim, geniş katılım ve güvenli ödeme imkanları sunuyor. Bu platform daha fazla alıcıya ulaşımı sağlıyor.
E-haciz güvenliği dijital imza, şifreli iletişim, güvenli ödeme ve veri korunması ile sağlanıyor. Sistem güvenliği en üst seviyede tutulmaktadır.
Elektronik sistem büyük avantaj sağlar ve geleneksel yöntemlere göre çok daha etkilidir.
Üçüncü Kişilerin Durumu
Haciz sürecinde üçüncü kişiler etkilenebilir ve bunların hakları da korunur.
Üçüncü kişi hakları mülkiyet iddiası, istihkak davası, kiracı hakları ve rehin hakları şeklinde çeşitlilik gösterir. Bu haklar haciz sürecini etkileyebilir.
İstihkak davası malın kendisine ait olduğu iddiası, delil sunma, dava açma süresi ve hacizin durdurulması süreçlerini içerir. Bu dava haciz sürecini durdurabilir.
Kiracı koruması kira sözleşmesi devamı, tahliye koruması, kira bedeli ödeme ve yeni mal sahibi ilişkisi konularını kapsar. Kiracılar hacizden etkilenmez.
Rehin hakları rehinli alacaklı önceliği, rehin hakkının korunması, satış gelirinden paylaşım ve özel prosedürler içerir. Bu haklar öncelikli olarak değerlendirilir.
Aile bireyleri eş hakları, çocuk hakları, aile konutu koruması ve yaşam standardı açısından korunur. Ailenin temel ihtiyaçları gözetilir.
Üçüncü kişi hakları da korunur ve haklar dengeli şekilde değerlendirilir.
Hacizden Korunma Yolları
Borçlu, hacizden korunma yollarını etkin şekilde kullanabilir.
Önleyici tedbirler borcu zamanında ödeme, taksitlendirme talebi, uzlaşma görüşmeleri ve mal varlığı planlaması ile alınabilir. Bu tedbirler hacizin önlenmesine yardımcı olur.
Hukuki koruma itiraz hakları, şikayet hakları, dava açma imkanı ve temyiz yolları ile sağlanır. Bu haklar borçlunun hukuki güvenliğini artırır.
Maddi koruma muafiyetleri kullanma, aile konutu koruması, mesleki araç koruması ve yaşam minimumu ile gerçekleşir. Bu koruma temel yaşam ihtiyaçlarını güvence altına alır.
Prosedürel koruma tebligat hakları, süre hakları, bilgilendirilme ve şeffaf işlem ile sağlanır. Bu koruma sürecin adil yürütülmesini garanti eder.
Sosyal koruma hukuki yardım, adli yardım, sosyal destek ve psikolojik destek ile sunulur. Bu koruma kapsamlı destek sağlar.
Korunma yolları etkin kullanılmalıdır ve bu haklar bilinmelidir.
Hacizde Mal Kaçırma
Mal kaçırmak suç teşkil eder ve ciddi sonuçlar doğurur.
Mal kaçırma türleri malları gizleme, başkasına devretme, değerini düşürme ve yurt dışına çıkarma şeklinde gerçekleşir. Bu davranışlar hukuka aykırıdır.
Suç unsurları kasıtlı davranış, alacaklıyı zarara sokma, hukuka aykırılık ve netice unsuru olarak belirlenir. Bu unsurların hepsi birlikte suçu oluşturur.
Cezai yaptırımlar hapis cezası, adli para cezası, tazminat yükümlülüğü ve mal varlığının iadesi şeklinde uygulanır. Bu cezalar caydırıcı niteliktedir.
Tespit yöntemleri mal araştırması, tanık ifadeleri, belge incelemesi ve uzman inceleme ile gerçekleşir. Bu yöntemler etkili tespit sağlar.
Önleme tedbirleri mal beyanı alma, sürekli denetim, erken uyarı sistemi ve caydırıcı cezalar ile uygulanır. Bu tedbirler suçu önlemeye yardımcı olur.
Mal kaçırma ciddi suçtur ve kesinlikle yapılmamalıdır.
Pratik Öneriler
Haciz geldiğinde sakin olun ve paniğe kapılmayın, haklarınızı öğrenin, itiraz imkanlarını değerlendirin ve hukuki destek alın. Bu yaklaşım en doğru stratejidir.
Mal tespitinde doğru bilgi verin, gizlemeye çalışmayın, muafiyetlerinizi bildirin ve belgeleri hazır bulundurun. Dürüstlük en iyi politikadır.
Değerleme aşamasında değerleme sürecini takip edin, itiraz haklarınızı kullanın, ekspertiz raporunu inceleyin ve gerekirse karşı ekspertiz yaptırın. Bu haklar çok önemlidir.
Satış öncesinde satış şartlarını öğrenin, kendiniz alım yapabilirsiniz, üçüncü kişilerden destek alın ve fiyatları takip edin. Bu bilgiler kritik önem taşır.
Hukuki destek alırken deneyimli avukat seçin, durumu detaylı anlatın, belgeleri eksiksiz verin ve süreci yakından takip edin. Uzman desteği şarttır.
Sonuç ve Tavsiyeler
Haciz işlemleri, icra takibinin en kritik aşamıdır. Bu süreçte borçlunun hakları kanunla korunmuştur.
Haciz geldiğinde panik yapmayın. Haklarınızı bilin ve gerekli adımları atın.
Hacze meydan vermeyen mallarınızı mutlaka bildirin. Bu haklar, temel yaşam ihtiyaçlarınız için çok önemlidir.
İtiraz haklarınızı zamanında kullanın. 7 günlük süre kesin olduğu için gecikmeyın.
Elektronik haciz sistemini takip edin. Bu sistem, süreçleri hızlandırır ve şeffaflık sağlar.
Mal kaçırma girişiminde bulunmayın. Bu davranış suç teşkil eder ve durumunuzu daha da kötüleştirir.
Üçüncü kişi haklarını göz önünde bulundurun. Aile bireylerinin ve kiracıların da hakları vardır.
Satış sürecini takip edin. Kendiniz de satışa katılabilir ve malınızı geri alabilirsiniz.
Hukuki destek almaktan çekinmeyin. Haciz hukuku karmaşık olduğu için uzman yardımı şarttır.
Son olarak, haciz sürecinde insan onurunuzu koruyun. Kanun, hem alacaklı hem de borçlu haklarını dengeli şekilde korur.
Bu makale 2025 yılı mevzuatına göre hazırlanmıştır. Haciz işlemleri konusunda mutlaka uzman hukuki danışmanlık alınız.